WWW

World Wide Web (svetom raširena mreža) je najpopularniji servis na internetu.Jedna moguća definicija WWW je sledeća: WWW je sistem koji omogućava da stranice koje sadrže tekst, slike, zvuk, animaciju i video zapis budu objavljene i pročitane od strane računara koji je povezan na Internet.

Istorijat WWW-a

Nastao je 1989. godine kao rezultat ideje Tim Berners Li-a i njegovih saradnika u okviru Centra za nuklearna istraživanja u Švajcarskoj (CERN). U početku web prezentacije su bile tekstualnog tipa. Godine 1993. Mark Andersen sa saradnicima u Nacionalnom centru za superkompjuterske aplikacije na Ilinois univerzitetu napravio je web brauzer sa grafičkim korisničkim interfejsom koji je prikazivao boju, sliku i animaciju. Godinu dana kasnije, Andersen i Džim Klark su osnovali Netscape, koji je kreirao prvi komercijalni web brauzer - Internet explorer, koji je postao dominantan na tržištu.

Arhitektura WWW-a

WWW predstavlja mrežu dokumenata koji su međusobno povezani; skup protokola koji definišu kako sistem radi i prenosi podatke,kao i softver koji omogućuje rad ove koncepcije. Ono po čemu se WWW razlikuje od drugih servisa na Internetu je njegovo jednostavno korišćenje. WWW omogućava pretraživanje dokumenata i ―kretanje―, kako po različitim dokumentima jednog računara tako i po dokumentima različitih računara, po Internetu, korišćenjem jednostavnih komandi. Svakim pritiskom na taster miša pristupa se novoj stranici koja se nalazi na istom ili drugom serveru.

WWW koristi hipertekstualne ili hipermedijalne dokumente koji su kreirani na osnovu HTML-a (Hyper Text Markup Language). HTML omogućuje, putem linkova koje nudi, prelaz sa jednog na drugi dokument, koji može biti lociran na istom ili udaljenom računaru. Pozicioniranjem na izabrani link i jednostavnim pritiskom na taster miša prelazi se na drugi sajt, pomoću HTTP-a (Hyper Text Transfer Protocol). Pretraga je omogućena softverom zvanim web browser. Web browser-i (web preglednici) su programi pravljeni sa posebnom namjenom – da služe za pronalaženje i prikaz hipertekstualnih dokumenata.

Hipertekst je tekst sa linkovima (vezama). Za razliku od jednostavnog tradicionalnog teksta, hipertekst nema jedinstven redosled čitanja, nego ga čitalac dinamički određuje, tj. određuje ga tokom čitanja. Zato kažemo da je tradicionalni tekst sekvencijalan, a hipertekst nesekvencijalan. Dokument ne mora biti samo tekstualan: može sadržati i slike, grafiku, film, zvuk. Otuda termin hipermedijalni dokument ili multimedijalni hipertekst. Kada su linkovi(veze) predstavljeni slikom, grafikom i sl. govorimo o pojmu hipermedija.

Arhitekturu WWW-a čine tri velika segmenta:

• web klijent – web brauzer, tj. aplikacija instalirana na računaru-klijentu koja se koristi za pristup stranicama na webu (Internet explorer, Mozzila Firefox, Opera, Safari, Google Chrome i dr.)
• web server – softver instaliran na serverskom računaru (Apache, Microsoft Internet Information Services, i dr.)
• skup dostupnih servisa.

Brauzer klijenta je u interakciji sa serverom, koji u stvari predstavlja posrednika u interakciji klijenta sa dostupnim servisima.

Web pretraživači (search engines)- Danas na Internet prostoru ima na milijarde web stranica sa tendencijom stalnog povećanja. Pronalaženje potrebne informacije na webu je težak zadatak. Posao donekle olakšavaju veb pretraživači. Pretraživaču se zadaju ključne reči za pretragu, softver traži veb stranice koje sadrže zadate ključne reči, a zatim se saopštava lista pronađenih lokacija. Ta lista nekada sadrži i preko milion adresa, pa se korisnik često pita koju adresu da izabere.

Google je najpopularniji alat za pretraživanje. Oko 60% svih pretraga se vrši u njemu zbog izuzetne efikasnosti u brzini pretrage. Koristi svojih 10000 računara koji u vrlo kratkom vremenu pregledaju preko 10 milijardi veb stranica. Pored Google–a poznati su pretraživači Yahoo, MSN Search…. Postoje i specijalizovani pretraživači koji pretažuju samo pojedine vrste sadržaja, na primer blogove, digitalne biblioteke i sl . Pretraživači su danas osim pretraživanja, moćno sredstvo i za reklamiranje. Firme godišnje izdvajaju preko 2 milijarde dolara za sponzorisanje kako bi bili na samom vrhu liste pronađenih veb sajtova. Pretraživači postaju moćno sredstvo savremenog e-trgovine.